Κείμενο και φωτογραφίες (από το μνημείο του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων)
του Αποστόλου Κων. Καρακώστα
Το ξακουστό 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων με έδρα στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου ξαναλειτουργεί σαν κέντρο Νεοσυλλέκτων μετά από πέντε χρόνια. Η λειτουργία του σαν κέντρο είχε σταματήσει το 2018, χωρίς όμως να ανασταλεί η λειτουργία της μονάδας.
Χάρις στην απόφαση του Αρχηγού Γ.Ε.Ε.Θ.Α., Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου, το ιστορικό Σύνταγμα ξαναλειτουργεί πάλι σαν Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων στρατιωτών. Πρόσφατα έγινε η ορκωμοσία της σειράς 2023 ΣΤ΄/ΕΣΣΟ. Σημερινός διοικητής του είναι ο Συνταγματάρχης Πεζικού Παντελεήμονας Μπερτσιάς.
Το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων είναι ιστορική μονάδα του Ελληνικού Στρατού Ξηράς, ιδρύθηκε πριν 110 χρόνια στις 23 Δεκεμβρίου του 1913.
Πολέμησε στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού μετώπου του πρώτου ΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην περιοχή των Πρεσπών, μεταφέρθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας τον Αύγουστο του 1920. Πολέμησε μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Το 2/39 συνέχισε Ηρωικά να υπερασπίζεται την Πατρίδα Ελλάδα. 18 χρόνια αργότερα πολέμησε γενναία τους εισβολείς στα βόρεια σύνορά μας και τους κυνήγησε μέσα στην Αλβανία. Πολλοί Αιτωλοακαρνάνες εύζωνοι άφησαν την τελευταία τους πνοή στα βουνά της Ηπείρου. Κάθε χρόνο οι απόγονοί τους τιμούν την θυσία τους στο μνημείο που στήθηκε στο ύψωμα Βίγλα όπου σε μάχες στα γύρω υψώματα από τις 14 έως τις17 Νοέμβρη του 40, έπεσαν Ηρωικά 49 πολεμιστές-Αξιωματικοί και οπλίτες-του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων,
Από τον Δεκέμβριο του 1950 λειτουργεί σαν Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων. Το 1965 ονομάστηκε «12ο Σύνταγμα Πεζικού» και ξαναπήρε το όνομά του «2/39 Σύνταγμα Ευζώνων» το 1978.
Τον Σεπτέμβριο του 2000, το σύνταγμα πήρε την τιμητική ονομασία «Συνταγματάρχης Καραχρήστος» προς τιμήν του ήρωα διοικητή του Συνταγματάρχου Βλάση Καραχρήστο που σκοτώθηκε ανδρεία σε μάχη πριν την Άγκυρα της Τουρκίας την 20η Αυγούστου του 1921.
Για τις πολεμικές υπηρεσίες του στην Πατρίδα το σύνταγμα έχει παρασημοφορηθεί με το ανώτερο στρατιωτικό παράσημο της Ελλάδας το Αριστείο Ανδρείας της τάξης Ταξιάρχη (δυο φορές), για τις νικητήριες μάχες στο μέτωπο της Μακεδονίας και για τις καθοριστικής σημασίας συμμετοχές του σε μάχες στην Μικρά Ασία το 1921. Ακόμα τιμήθηκε με τον Γαλλικό Πολεμικό Σταυρό για τις δράσεις του από το 1914 έως το 1918 στο Μακεδονικό Μέτωπο. Το σύνταγμα και το κέντρο εκπαίδευσης βρίσκονται στο «Στρατόπεδο Σπύρος Μουστακλής» βόρεια της πόλεως του Μεσολογγίου.
Είμαστε στο 2023, ακριβώς 102 χρόνια από τον ένδοξο θάνατο του Διοικητή του ηρωικού 2/39 Συντάγματος Βλάση Καραχρήστου.
Ας του αποδώσουμε την τιμή που του αξίζει, διαβάζοντας μια σύντομη περιγραφή της περιπετειώδους ζωής του.
Ο Χαλκιοπουλίτης Στρατηγός Βλάσης Καραχρήστος έλαβε μέρος σε αναρίθμητες μάχες. Πάντα στην πρώτη γραμμή, μέχρι που πέθανε ηρωικά επικεφαλής του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων, στις 09:25 το πρωί της 20ης Αυγούστου 1921 στην Μάχη του Σαγγαρίου, 90 χιλιόμετρα πριν την Άγκυρα. Το ύψωμα Τσαλ Νταγ που στην κατάληψή του έχασε την ζωή του, οι εύζωνοί του το μετονόμασαν προς τιμή του σε «Λόφο Καραχρήστου». Τον Συνταγματάρχη Βλάση Καραχρήστο, το Ελληνικό κράτος, χρόνια μετά, εκτιμώντας τον ηρωισμό του τον παρασημοφόρησε και τον προήγαγε σε Υποστράτηγο.
Ο Βλάσης Καραχρήστος γεννήθηκε το 1867 στο Χαλκιόπουλο Ορεινού Βάλτου, Δήμου Αμφιλοχίας, (Παλιό Χαλκιόπουλο), όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια.
Κατατάχτηκε στρατιώτης το 1884, φοίτησε στην Σχολή Υπαξιωματικών στην Κέρκυρα 1884-1886. Βγήκε Λοχίας. Παρέμεινε στον βαθμό 10 χρόνια. Την 1η Μαρτίου 1896 προήχθη σε επιλοχία, στο 6ο Σύνταγμα Πεζικού, της 1ης Ταξιαρχίας του Στρατού Ηπείρου.
Στον πόλεμο του 1897 ανδραγάθησε στις μάχες Ανωγείου-Χάνι Καρβασαρά και Γρίμποβο.
Αν και χάθηκε ο πόλεμος, ο ακραίος ηρωισμός του στην πρώτη γραμμή, μπροστά από τους στρατιώτες του, ανταμείφθηκε με προαγωγή του σε Ανθυπασπιστή και το 1901 σε Ανθυπολοχαγό. Το 1908 έγινε Υπολοχαγός.
Στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο τον Οκτώβριο του 1912 προήχθη σε Λοχαγός. Διοικητής λόχου πεζικού του 6ου Συντάγματος, έλαβε μέρος στη μάχη του Σαρανταπόρου. Στην συνέχεια στα Γιαννιτσά και στην Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Πολέμησε και διακρίθηκε στη μάχη της Άρνισσας, της Αγ. Παρασκευής Έδεσσας, της Ιεροπηγής Φλώρινας, στην Μπιγλίτσα και στην Κρυσταλοπηγή. Πέρασε τον Δεβόλη ποταμό και πολέμησε στις μάχες Μπρατσάμι και Κουρίλα.
Στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο ο Καραχρήστος πολέμησε στην μεγάλη και αιματηρή μάχη του Κιλκίς και καταδίωξε τους Βουλγάρους. Έλαβε μέρος στις μάχες των στενών της Κρέσνας και της Τζουμαγιάς-Ονιάρ Μαχαλά. Με την λήξη του πολέμου η Ελλάδα διπλασιάστηκε αλλά χωρίς την Βόρεια Ήπειρο. Δεν δόθηκε βοήθεια στους Βορειοηπειρώτες. Ξεσηκώθηκαν μόνοι τους κατά των Αλβανών. Ο Καραχρήστος κατατάχθηκε εθελοντής στο Σύνταγμα Δελβίνου, την οργάνωση του οποίου ανέλαβε. Διακρίθηκε μάλιστα ιδιαίτερα στη μάχη της Μονής Τσέπου (1914), σώζοντας το Αργυρόκαστρο από τους μανιασμένους Αλβανούς.
Η βορειοηπειρωτική εξέγερση δεν πέτυχε, ο Λοχαγός Καραχρήστος όμως συνέχισε την ηρωική πορεία του. Το 1915 προήχθη σε Ταγματάρχη. Το 1917 σε Αντισυνταγματάρχη. Αποστρατεύθηκε το 1918. Το 1920 επανήλθε στον στρατό σαν Συνταγματάρχης. Ανέλαβε την διοίκηση του 37ου Συντάγματος Πεζικού της ΙΙΙ Μεραρχίας στη Μικρά Ασία. Μάχες στο Εσκί Σεχίρ – Κιουτάχεια – Αφιόν Καραχισάρ. Οπισθοχώρηση Τούρκων πέρα από τον Σαγγάριο ποταμό. Επίθεση των Ελλήνων με σκοπό να προχωρήσουν στην κατάληψη της Άγκυρας.
Ο Καραχρήστος τέθηκε διοικητής στο 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων Μεσολογγίου, τα «δικά» του παιδιά. Στις 18 Αυγούστου 1921 πολεμούσε σκληρά του Τούρκους στην περιοχή του Καρακόγιου παρά τον Σαγγάριο ποταμό.
Ο Καραχρήστος πάντα στην πρώτη γραμμή του 2/39 με εφ΄ όπλου λόγχη κατέλαβε τον οχυρωμένο λόφο, βορειανατολικά του χωριού Καρακόγιου. Ενισχυμένοι οι Τούρκοι με δύο Συντάγματα ανακατάλαβαν το ύψωμα. Στις 20 Αυγούστου νέα επίθεση του Βαλτινού Ήρωα. Αναγκάστηκε το Σύνταγμα σε οπισθοχώρηση. Αναδιοργάνωση του συνταγματάρχη Καραχρήστου σε νέα επίθεση.
Και ενώ οι σάλπιγγες παιάνιζαν το εμβατήριο «Προχωρείτε- προχωρείτε» οι Εύζωνοι με τις λόγχες εξόρμησαν. Έφθασαν και κατάλαβαν την κορυφή. Ο λόφος κατακόκκινος από το αίμα των νεκρών Τούρκων και Ελλήνων. Νέα αντεπίθεση των εχθρών, πήραν ξανά τον λόφο. Ο Καραχρήστος έκανε ανασύνταξη και ξαναεπιτέθηκε. Σώμα με σώμα, με κλωτσιές και γροθιές και με τα δόντια, Έλληνες και Τούρκοι συγκρούστηκαν ακόμα μια φορά. Το τίμημα πολύ βαρύ. Ο Βλάσης Καραχρήστος ανάμεσα στους στρατιώτες του έπεσε μαχόμενος. Ο λόφος καταλήφθηκε, η Γαλανόλευκη Σημαία στήθηκε χάρις στην θυσία του καθώς και 29 αξιωματικών και 534 στρατιωτών. Εκεί στον λόφο έγινε η ταφή των ένδοξων Ηρώων μας. Ένας Χαλκιοπουλίτης απόγονος των αγωνιστών Καραχρησταίων της Επανάστασης του Γένους του 1821, άφησε τα κόκκαλά του πολεμώντας για την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή, εκεί στα βάθη της Μικράς Ασίας. Τιμή και Δόξα στον Αθάνατο Ήρωα Βλάση Καραχρήστο. Η ζωή του και ο ένδοξος θάνατός του ας γίνει Ιστορικό παράδειγμα αντρειοσύνης και φιλοπατρίας για τις επόμενες γενιές.
Πηγές:
ΔΙΣ/ΓΕΣ “Ιστορία τους Ελληνικού Στρατού 1821-1997”, Αθήνα 1998
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΕ’, Αθήνα 1980.
Κάτσης Αρίστος, Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή, Εμπειρία εκδοτική, Αθήνα 2008.
Περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία, Σαγγάριος 1921, εκδόσεις Περισκόπιο, τεύχος 34, Αθήνα 2008.
Περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία, Σαγγάριος 1921, τεύχος 34, σελ. 39
Διαδίκτυο, Wikipedia
Α.Κ.Κ.
